żadnym sposobem
  • Cienka czerwona linia
    28.12.2016
    28.12.2016
    Interesuje mnie znaczenie coraz częściej (i moim zdaniem błędnie) stosowanego idiomu cienka czerwona linia. Obserwuję jego nagminne używanie z czasownikiem przekraczać, co jest zrozumiałe bez czerwonej: przekraczać cienką linię oznacza coś na kształt kropli, która przelewa czarę/przepełnia kielich. Wg mnie cienka czerwona linia to ostatni bastion oporu, ostatnia barykada – wiązać się powinna z heroizmem skutecznego trwania na posterunku.
  • cipa i cipka

    25.06.2007
    25.06.2007

    Witam serdecznie.

    Na stronie: https://sjp.pwn.pl/szukaj/cipka.html podane jest następujące znaczenie słowa cipka:

    1. pot. «kura, zwłaszcza młoda»
    2. posp. «żeński organ płciowy»
    3. posp. «o kobiecie, zwłaszcza niezbyt mądrej i traktowanej głównie jako obiekt seksualny».

    Bardzo chciałabym się dowiedzieć, jaka jest etymologia tego słowa w znaczeniu nr 2 i od kiedy zaczęto go w takim znaczeniu używać. W jaki sposób znaczenie nr 1 (pochodzące od cip-cip: pot. «wykrzyknik używany w celu przywołania ptactwa domowego») „ewoluowało” w znaczenie nr 2? Nie widzę żadnego związku pomiędzy nimi.

    I jeszcze jedno pytanie. Dlaczego wyraz cipa (względem którego wyraz cipka – jak sądzę – jest zdrobnieniem) jest zaklasyfikowany jako wulgarny, natomiast cipka – nie. Bo, poprzez analogię, to tak, jakby słowo łapka było przyjęte w pospolitym użyciu, natomiast łapa było już nieprzyzwoite i wulgarne.

    Z góry dziękuję za odpowiedź. A w zasadzie to dziękuję za całą Poradnię Językową, bo to jedyne chyba miejsce, gdzie mogę uzyskać odpowiedzi na moje pytania.

  • cudzysłów a przezwiska
    11.09.2013
    11.09.2013
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie, czy powinno się używać cudzysłowu w tego typu zdaniach: „Dużo pił, więc nazywali go «alkoholikiem»”, „Wszyscy nazywali go od tej pory «mordercą»”, „Mnie nazwa «mordercy» wówczas już nie imponowała”.
    Dziękuję za odpowiedź
    Pozdrawiam
    Marta
  • czy i kiedy
    18.05.2009
    18.05.2009
    Czy dopuszczalne jest łączenie spójników w taki sposób: „Zastanawiam się, czy i kiedy się spotkamy”? Czy nie powinniśmy pisać: „Zastanawiam się, czy się spotkamy, a jeśli tak, to kiedy”? Czy w ogóle można łączyć kilka spójników, np. „Nie wiem, jak, kiedy i po co to zrobiłeś”? Takie zdania wydają mi się nieczytelne, a jednak pojawiają się w użyciu.
    Pozdrawiam z Elbląga raz jeszcze! :)
    Ł.M.
  • Czy kolejność przypadków gramatycznych ma znaczenie?

    29.09.2023
    29.09.2023

    Dzień dobry,

    gdy odmieniamy rzeczownik przez przypadki, są one wymienione w określonej kolejności, czyli:

    1. mianownik

    2. dopełniacz

    3. celownik

    4. biernik

    5. narzędnik

    6. miejscownik

    7. wołacz

    Chciałabym się zapytać o to, czemu tak jest? Jakie to ma znaczenie w jakiej kolejności są wymienione?

    Z góry dziękuję za odpowiedź

  • daty i godziny
    30.04.2003
    30.04.2003
    Mili Państwo!
    Proszę o rozstrzygnięcie, czy dopuszczalne jest w języku polskim zapisywanie godziny w następujący sposób: o 20-tej, o 18-tej itp. Niestety, mimo usilnych starań, nie znalazłam odpowiedzi na to pytanie w żadnym popularnym słowniku. Bardzo dziękuję za pomoc.
    Z poważaniem
    Małgorzata Matuszczak
  • Deptam czy depczę?

    4.06.2020
    4.06.2020

    Chodzi o formy typu deptam. W 2005 r. p. Artur Czesak napisał, że „warto by dokonać analizy nasuwających wątpliwości czasowników i być może normę zliberalizować” https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Plukasz-Plucze;6414.html.

    Minęło 15 lat. Czy coś się w tym temacie dzieje? Czy ktoś analizuje, liberalizuje? W jakim trybie i kiedy takie decyzje normatywne są podejmowane?

    Od czterech lat deptam jest w Wiktionary https://pl.wiktionary.org/wiki/depta%C4%87 i w Słowniku gramatycznym języka polskiego http://sgjp.pl/leksemy/#255636

  • do Jasina czy Jasinia?
    23.06.2005
    23.06.2005
    Mieszkańcy wsi Jasin (koło Swarzędza, Wlkp.) używają w piśmie i w mowie formy w Jasiniu mimo braku zmiękczenia w nazwie wsi (Jasin, nie Jasiń). Wręcz poprawiają, jeśli ktoś powie w Jasinie. Wydaje mi się, że należy uznać formę w Jasiniu za obowiązującą na co dzień. Co jednak zrobić z oficjalnymi pismami i wypowiedziami? Czy ta wieś kiedyś mogła nosić nazwę Jasiń?
  • doktor honoris causa
    4.12.2015
    4.12.2015
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie, jak należy zwracać się do osoby posiadającej tytuł doktora honoris causa.
    Z wyrazami szacunku
    Olena S.
  • Dominika – Dosia
    20.09.2018
    20.09.2018
    Witam, ostatnio często się spotykam z zdrobnieniami Dosia, Donia dla imienia Dominika. Zacząłem się zastanawiać nad ich poprawnością, a nigdzie nie mogę znaleźć żadnej informacji, jedynie o tym, że Dosia jest ponoć zdrobnieniem od imienia Dorota, ale czy można używać dla imienia Dominika? I tak samo z zdrobnieniem Donia, bo z tym już w ogóle nie mogę znaleźć jakiegokolwiek wytłumaczenia.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego